Odwołanie darowizny – kiedy można żądać zwrotu

Posłuchaj nagrania

Odwołanie darowizny to temat, który powraca do mnie jak bumerang. Nie często, ale regularnie.

Pytają małżonkowie, których drogi zaczynają się rozchodzić, rodzice, pokrzywdzeni przez własne dzieci, a nawet spadkobiercy, którzy z rodzinnych historii pamiętają darowizny, na które – ich zdaniem – obdarowani nie zasługują.

Zatem – czy można odwołać darowiznę? Odpowiadam – można.

Rażąca niewdzięczność
jako przyczyna odwołania darowizny.

Czy są jakieś szczególne warunki, które muszą zaistnieć, aby darczyńca, lub ktoś inny (np spadkobierca) mógł domagać się zwrotu darowizny? Odpowiadam – Tak.

I to kilka różnych – w zależności od przyczyny uprawniającej do odwołania darowizny.

Dziś o przyczynie najbardziej pobudzającej wyobraźnię – o rażącej niewdzięczności obdarowanego

Rażąca niewdzięczność obdarowanego

Darczyńca, np rodzic, który obdarował dziecko domem / mieszkaniem / pieniędzmi itp., może odwołać darowiznę w przypadku rażącej niewdzięczności obdarowanego. Może odwołać bez względu na to, czy darowizna została już wykonana, czy też dopiero zawarto umowę darowizny.

Warunkiem nr 1 jest w tym przypadku ustalenie, że obdarowany dopuścił się wobec darczyńcy niewdzięczności i to niewdzięczności w stopniu rażącym.

Uwaga. Ta niewdzięczność obdarowanego musi być skierowana konkretnie przeciw darczyńcy. Nie będzie więc podstawą do odwołania darowizny z powodu rażącej niewdzięczności, jeżeli np rodzice jednego z małżonków podarowali znaczną kwotę pieniężną obojgu, a więc i współmałżonkowi swego dziecka, a potem ten współmałżonek złożył pozew o rozwód.

Od razu dopowiadam – są przypadki, ze będzie można żądać zwrotu tej sumy pieniędzy, ale podstawą do zwrotu nie będą przepisy o odwołaniu darowizny.

Przebaczenie,
a odwołanie darowizny

Warunek nr 2 to kwestia przebaczenia. Zasada jest taka, ze jeżeli darczyńca – pomimo tej rażącej niewdzięczności – przebaczył niewdzięcznemu obdarowanemu, to już tej darowizny odwołać nie może.

Termin do odwołania darowizny

Kolejny warunek (nr 3), to krótki (stosunkowo..) termin na odwołanie darowizny.

Darowiznę można odwołać najpóźniej w ciągu 1 roku od chwili, gdy darczyńca lub inny uprawniony, t.j. spadkobierca – dowiedział się o niewdzięczności obdarowanego.

Odwołanie darowizny po śmierci darczyńcy

Warunek nr 4 dotyczy tylko spadkobierców. Mogą oni w zastępstwie zmarłego darczyńcy złożyć oświadczenie o odwołaniu darowizny, ale tylko wtedy, gdy:

1. darczyńca w chwili śmierci był uprawniony do odwołania (tj. spełnione zostały wszystkie trzy powyższe warunki) albo wtedy, gdy
2. obdarowany umyślnie pozbawił darczyńcę życia lub umyślnie wywołał rozstrój zdrowia, którego skutkiem była śmierć darczyńcy.

To tyle.

W najbliższym czasie postaram się napisać o kolejnych przyczynach, umożliwiających odwołanie darowizny – tj. niedostatku darczyńcy (dwa przypadki) i nadmierności darowizny (ten przypadek dotyczy darczyńców ubezwłasnowolnionych i odwołanie następuje przez żądanie rozwiązania darowizny przez sąd).

***

Wpisy na tej stronie nie są poradami prawnymi. Zawierają ogólne zarysy obowiązujących przepisów i przykłady możliwości regulacji prawnej rożnych życiowych sytuacji. Ich celem jest popularyzacja wiedzy i przybliżenie jej zainteresowanym osobom.

W każdej sprawie własnej należy się skonsultować bezpośrednio z radcą prawnym lub adwokatem, aby móc uniknąć zagrożeń dla interesu prawnego swojego, rodziny i firmy i poznać szczegółowo korzystne regulacje prawne.

Oczywiście, jeśli potrzebujecie Państwo konsultacji ze mną – zapraszam do kontaktu. Z przyjemnością Państwu pomogę.

Sprawdź: Radca Prawny Monika Orłowska

Otagowane jako: darowizna, odwołanie darowizny, rażąca niewdzięczność, zwrot darowizny