Prawa i obowiązki małżeńskie. Wspólność ustawowa i obowiązek zaspokajania potrzeb rodziny.

Posłuchaj nagrania

Czy znamy prawa i obowiązki małżeńskie?

W ostatnim wpisie pt. Miłość i odpowiedzialność. Rzecz o “umowie” małżeńskiej mogliście przeczytać treść przysięgi małżeńskiej, wskazanej w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym. Stawiający przed Kierownikiem Urzędu Cywilnego przyszli – już za chwilę – małżonkowie oświadczają w niej, że są świadomi „praw i obowiązków, wynikających z zawarcia małżeństwa”.

W tym momencie pojawia się następujące pytania:

Czy owa deklarowana świadomość praw i obowiązków małżeńskich, to rzeczywista wiedza i zrozumienie tego, jak nasza sytuacja prawna zmieni się z chwilą zawarcia związku małżeńskiego?

Czy nie jest to raczej wyobrażenie i pewien zbiór założeń, których treść i zakres może znacznie się różnić, w zależności od tego, jakie są nasze osobiste doświadczenia życiowe?

I na ile owe wyobrażenia (w tym zamierzenia, oczekiwania i obawy) są nasze własne, a nie stanowią odbicia lub prostego przeniesienia doświadczeń i opowiadań naszych krewnych i znajomych? Bądź nawet – obrazu  małżeństwa przedstawianego w mediach? 

Co więcej – treść i zakres owych założeń, wyobrażeń i oczekiwań dwojga przyszłych małżonków, może się – czasem znacznie – wzajemnie różnić.

Między innymi dlatego warto przypomnieć przynajmniej niektóre z praw i obowiązków, wynikających z zawarcia małżeństwa.

Uprawnienia i obowiązki, które powstają
z chwilą zawarcia małżeństwa

Wszystkich praw i obowiązków, które powstają z chwilą zawarcia małżeństwa nie da się opisać w jednym blogowym wpisie.

Zresztą nawet komentarze kodeksowe (to znaczy grube – zazwyczaj – książki, gdzie omawiane są kolejne przepisy jednej ustawy i na wielu stronach autor opisuje to, co – zdaniem sądów i innych prawników – oznaczają konkretne słowa, spójniki i znaki przestankowe, składające się na poszczególny przepis) – nawet te komentarze – nie wyczerpują tematu i często powtarzanym wśród prawników stwierdzeniem jest konstatacja:

„jak zwykle komentarz kończy się tam, gdzie zaczynają się problemy”.

Ale jedną rzecz o prawach i obowiązkach małżonków warto zapamiętać – są równe.

Małżonkowie mają równe prawa i obowiązki

Prawa i obowiązki męża i prawa i obowiązki żony są równe. Przy czym – równe – to znaczy nie tylko „takie same” , ale też wzajemnie sobie odpowiadające.

Oznacza to, że określonemu prawu do czegoś, odpowiada obowiązek takiego zachowania, które umożliwi realizację tego prawa. Z kolei istniejącemu obowiązkowi odpowiada prawo domagania się – także na drodze prawnej – realizacji tego obowiązku.

I tak małżonkowie są obowiązani do:

• wzajemnej pomocy
• współdziałania dla dobra rodziny, którą przez swój związek założyli
• wspólnego pożycia
• wierności

Na pierwszy rzut oka, każdy z wymienionych obowiązków wydaje się jasny i zrozumiały. W praktyce jednak różnie z tym bywa.

W tym wpisie skupię się na obowiązkach wzajemnej pomocy i współdziałania dla dobra rodziny.

To z tych obowiązków wynikają kolejne. Takie, jak na przykład obowiązek zaspokajania potrzeb rodziny – poprzez dostarczanie środków utrzymania, zamieszkanie i osobiste starania.

Z nich także wypływają zasady działania w ramach tak zwanego zwykłego zarządu, podstawowy małżeński ustrój majątkowy, jakim jest majątkowa małżeńska wspólność ustawowa, a nawet współodpowiedzialność za długi. To one także są wskazywane jako podstawa do regulowania zasad przekazywania gospodarstwa rolnego na podstawie umowy z następcą.  Ale po kolei.

Wzajemna pomoc i współdziałania dla dobra rodziny

Obowiązek zaspokajania potrzeb rodziny

Każdy z małżonków – odpowiednio według swych sił oraz swych możliwości zarobkowych i majątkowych, ma obowiązek przyczyniać się do zaspokajania potrzeb rodziny, założonej przez zawarcie związku małżeńskiego.

Realizacja tego obowiązku może przebiegać w bardzo różny sposób – odpowiednio do potrzeb i możliwości małżonków. Małżonkowie mogą dostarczać środki płatnicze do wspólnej, domowej kasy, ale równie dobrze zaspokajanie potrzeb rodziny może polegać na osobistych staraniach o wychowanie dzieci i na pracy we wspólnym gospodarstwie domowym.

Podobnie – jeżeli jednemu małżonkowi przysługuje prawo do mieszkania, to drugi małżonek jest uprawniony do korzystania z tego mieszkania w celu zaspokojenia potrzeb rodziny.

Co więcej – jeżeli jedno z małżonków nie spełnia ciążącego na nim obowiązku przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny, sąd może nakazać, ażeby wynagrodzenie za pracę albo inne należności przypadające temu małżonkowi były w całości lub w części wypłacane do rąk drugiego małżonka.

Zobacz też:
Alimenty – czym są, kiedy i od kogo się należą? v. 1
Pozew o alimenty

Kolejne wpisy o prawach i obowiązkach małżeńskich – mam taki plan – już wkrótce. Będzie, miedzy innymi, o majątkowej małżeńskiej wspólności ustawowej, małżeńskich umowach majątkowych, tak zwanym zwykłym zarządzie, odpowiedzialności za długi, spadkach i podatkach i paru innych „drobiazgach”. Warto czekać? 😉

Wpisy na tej stronie nie są poradami prawnymi. Zawierają ogólne zarysy obowiązujących przepisów i przykłady możliwości regulacji prawnej rożnych życiowych sytuacji. Ich celem jest popularyzacja wiedzy i przybliżenie jej zainteresowanym osobom.

W każdej sprawie własnej należy się skonsultować bezpośrednio z radcą prawnym lub adwokatem. Unikniesz zagrożeń dla interesu prawnego swojego, rodziny i firmy. Poznasz szczegółowo korzystne regulacje prawne.

Oczywiście, jeśli potrzebujecie Państwo konsultacji ze mną – zapraszam do kontaktu. Z przyjemnością Państwu pomogę. Mój adres e-mail: poczta@orlowskam.com  tel. 530 892 582

Sprawdź: Radca Prawny Monika Orłowska

Otagowane jako: małżeństwo, prawa i obowiązki małżeńskie, wspólność ustawowa