Odwołanie darowizny to temat, który powraca do mnie jak bumerang. Nie często, ale regularnie.
Pytają małżonkowie, których drogi zaczynają się rozchodzić, rodzice, pokrzywdzeni przez własne dzieci, a nawet spadkobiercy, którzy z rodzinnych historii pamiętają darowizny, na które – ich zdaniem – obdarowani nie zasługują.
Zatem – czy można odwołać darowiznę? Odpowiadam – można.
Rażąca niewdzięczność
jako przyczyna odwołania darowizny.
Czy są jakieś szczególne warunki, które muszą zaistnieć, aby darczyńca, lub ktoś inny (np spadkobierca) mógł domagać się zwrotu darowizny? Odpowiadam – Tak.
I to kilka różnych – w zależności od przyczyny uprawniającej do odwołania darowizny.
Dziś o przyczynie najbardziej pobudzającej wyobraźnię – o rażącej niewdzięczności obdarowanego
Rażąca niewdzięczność obdarowanego
Darczyńca, np rodzic, który obdarował dziecko domem / mieszkaniem / pieniędzmi itp., może odwołać darowiznę w przypadku rażącej niewdzięczności obdarowanego. Może odwołać bez względu na to, czy darowizna została już wykonana, czy też dopiero zawarto umowę darowizny.
Warunkiem nr 1 jest w tym przypadku ustalenie, że obdarowany dopuścił się wobec darczyńcy niewdzięczności i to niewdzięczności w stopniu rażącym.
Uwaga. Ta niewdzięczność obdarowanego musi być skierowana konkretnie przeciw darczyńcy. Nie będzie więc podstawą do odwołania darowizny z powodu rażącej niewdzięczności, jeżeli np rodzice jednego z małżonków podarowali znaczną kwotę pieniężną obojgu, a więc i współmałżonkowi swego dziecka, a potem ten współmałżonek złożył pozew o rozwód.
Od razu dopowiadam – są przypadki, ze będzie można żądać zwrotu tej sumy pieniędzy, ale podstawą do zwrotu nie będą przepisy o odwołaniu darowizny.
Przebaczenie,
a odwołanie darowizny
Warunek nr 2 to kwestia przebaczenia. Zasada jest taka, ze jeżeli darczyńca – pomimo tej rażącej niewdzięczności – przebaczył niewdzięcznemu obdarowanemu, to już tej darowizny odwołać nie może.
Termin do odwołania darowizny
Kolejny warunek (nr 3), to krótki (stosunkowo..) termin na odwołanie darowizny.
Darowiznę można odwołać najpóźniej w ciągu 1 roku od chwili, gdy darczyńca lub inny uprawniony, t.j. spadkobierca – dowiedział się o niewdzięczności obdarowanego.
Odwołanie darowizny po śmierci darczyńcy
Warunek nr 4 dotyczy tylko spadkobierców. Mogą oni w zastępstwie zmarłego darczyńcy złożyć oświadczenie o odwołaniu darowizny, ale tylko wtedy, gdy:
- darczyńca w chwili śmierci był uprawniony do odwołania (tj. spełnione zostały wszystkie trzy powyższe warunki) albo wtedy, gdy
- obdarowany umyślnie pozbawił darczyńcę życia lub umyślnie wywołał rozstrój zdrowia, którego skutkiem była śmierć darczyńcy.
To tyle.
W najbliższym czasie postaram się napisać o kolejnych przyczynach, umożliwiających odwołanie darowizny – tj. niedostatku darczyńcy (dwa przypadki) i nadmierności darowizny (ten przypadek dotyczy darczyńców ubezwłasnowolnionych i odwołanie następuje przez żądanie rozwiązania darowizny przez sąd).
***
Wpisy na tej stronie nie są poradami prawnymi. Zawierają ogólne zarysy obowiązujących przepisów i przykłady możliwości regulacji prawnej rożnych życiowych sytuacji. Ich celem jest popularyzacja wiedzy i przybliżenie jej zainteresowanym osobom.
W każdej sprawie własnej należy się skonsultować bezpośrednio z radcą prawnym lub adwokatem, aby móc uniknąć zagrożeń dla interesu prawnego swojego, rodziny i firmy i poznać szczegółowo korzystne regulacje prawne.
Oczywiście, jeśli potrzebujecie Państwo konsultacji ze mną – zapraszam do kontaktu. Z przyjemnością Państwu pomogę.
Sprawdź: Radca Prawny Monika Orłowska