Rozdzielność majątkowa, a odpowiedzialność za długi spadkowe

Rozmawiałam parę dni temu o długach spadkowych. Wyjaśniałam kwestie odpowiedzialności za długi spadkowe w zależności od przyjętych opcji postępowania wobec spadku.

W chwili, gdy opowiadałam o dobrodziejstwie inwentarza i o dziale spadku nagle mój Rozmówca,  okazując absolutne zaskoczenie, zadał kluczowe pytanie: ale jak to. skoro w małżeństwie obowiązuje rozdzielność majątkowa, to jak można odpowiadać za długi współmałżonka??? Uwaga: rozmawialiśmy o ponoszeniu odpowiedzialności za długi współmałżonka już po jego śmierci.

Otóż można.

Po pierwsze trzeba wyjaśnić jedną zasadniczą kwestię: odpowiedzialność za długi współmałżonka za jego życia i odpowiedzialność za długi współmałżonka po jego śmierci to dwie różne rzeczy.

Mówiąc nieco bardziej precyzyjnie – to dwie inne podstawy prawne. Za długi spadkowe odpowiadamy na podstawie innych przepisów (tj. na podstawie przepisów o postępowaniu spadkowym), niż te, na podstawie których ewentualni wierzyciele mogliby próbować wyegzekwować swoje wierzytelności, gdy jeszcze oboje małżonkowie żyją.

Rozdzielność majątkowa nie wyklucza współmałżonka z grona spadkobierców ustawowych. Absolutnie nie.

W przypadku rozdzielności majątkowej każdy z małżonków zarządza samodzielnie swoim majątkiem. I tyle. Ustanowienie małżeńskiej rozdzielności majątkowej wywiera wpływ jedynie na to, co będzie wchodziło do puli majątku osobistego każdego ze współmałżonków. I ten właśnie majątek osobisty (ewentualnie – w zależności od konkretnej sytuacji – także wydzielony z majątku dorobkowego lub wspólnego, powstałego przed zawarciem umowy o rozdzielności) staje się przedmiotem spadku.

Więcej o majątku wspólnym i majątku osobistym, a także o zarządzie majątkiem wspólnym możesz przeczytać TUAJ.

Gdy któryś ze współmałżonków umiera, na jego spadkobierców przechodzą prawa i obowiązki zmarłego. W tym właśnie ewentualne długi. Między innymi te, które na podstawie umowy o rozdzielności majątkowej wchodziły do puli majątku osobistego.

Małżonek, obok dzieci spadkodawcy to osoby w pierwszej kolejności powołane  do spadku z mocy ustawy.

Przeczytaj więcej o kolejce do spadkobrania.

I każdy, kto spadek przyjmie może tym samym wziąć na siebie ciężar odpowiedzialności za długi zaciągnięte przez zmarłego.

Za życia współmałżonka wykluczenie z grona spadkobierców ustawowych może spowodować jedynie zrzeczenie się dziedziczenia. Inną postawą jest wydziedziczenie. Ewentualnie separacja lub rozwód, ale to przypadki, gdy związek zaczyna się sypać lub doszło do jego rozkładu. Tu jednak mówimy o zgodnym pożyciu małżeńskim. Zgodnym, istniejącym, trwającym jako małżeństwo.

Aby wyeliminować odpowiedzialność za długi po śmierci współmałżonka możemy

1. zawrzeć z nim umowę o zrzeczeniu się dziedziczenia

2. po jego/jej śmierci odrzucić spadek.

Inną możliwością – nie eliminującą odpowiedzialności, ale czasem pozwalającą znacznie zmniejszyć obciążenie jest skorzystanie z dobrodziejstwa inwentarza, a następnie działu spadku.

Podsumowując.

Ustanowienie rozdzielności majątkowej nie wyklucza odpowiedzialności za długi współmałżonka po jego śmierci. Jeżeli chcemy całkowicie taką ewentualność wykluczyć pozostaje nam rozważyć następujące opcje. Zawarcie ze współmałżonkiem umowy zrzeczenia się dziedziczenia. Już po jego śmierci – odrzucenie spadku. Wreszcie – konsultację z prawnikiem, analizę zakresu majątków: wspólnego, dorobkowego i osobistego i poszczególnych długów. I na tej podstawie wybranie najlepszej .- być może jeszcze innej – opcji.

Otagowane jako: długi spadkowe, rozdzielność majątkowa, spadkobiercy ustawowi